Üniversite Lab SALT Araştırma Projesi
Digilogue ve SALT’ın beraber yürüttüğü yeni araştırma projesi “Üniversite Lab 2020” SALT Araştırma’nın koleksiyonunda bulunan, 19. yüzyıl sonlarından günümüze kadar uzanmış; sanat, tasarım, ekonomi, toplum konularına odaklanmış görsel ve yazılı belgeleri yüksek teknoloji ile birleştirerek yeni uygulamalara dönüştürmeyi amaçlıyor.
SALT ve Digilogue’un beraber yürüttüğü yeni araştırma projesi ‘Üniversite Lab 2020’, üniversitelere açık çağrıda bulundu.
Location
Zoom Canlı Yayını
Date
2-12 Ekim 2020
Tags
SALT Araştırma’nın 19. yüzyıl sonlarından günümüze kadar uzanmış; sanat, tasarım, ekonomi, toplum konularına odaklanan görsel ve yazılı belgeleri Digilogue’un teknoloji odaklı bakış açısıyla birleştirerek veriye yeni perspektifler kazandıran bir “online residency” programına dönüştü.
‘Üniversite Lab 2020’ye dahil olan, Koç Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi, SALT Araştırma’nın koleksiyonun erişimi, sınıflandırılması ve verilerin birbirleriyle olan ilişkilerini Digilogue’un da katkılarıyla dijital bir belleğe dönüştürüyor. SALT’ın görsel ve yazılı belgelerinde yapılan demografik ve algoritmik analizler, arşiv ziyaretçilerine güncel bakış açıları kazanıyor.
Kuruluş aşamasından itibaren odağında araştırma, sorgulama ve üretme bulunan SALT ve Digilogue, bilgiye daha kolay erişim için “Üniversite Lab 2020” projesini hayata geçirdi. Projenin hedefi; SALT Araştırma’nın 1 milyon 800 binden fazla yazılı ve görsel belgeyi bir araya getiren “sanat”, “mimarlık ve tasarım”, “kent, toplum ve ekonomi” başlıklı arşivlerine yeni bir perspektifle bakılmasını sağlamak. Proje aynı zamanda 19. yüzyıldan günümüze kadar uzanan görsel ve yazılı belgeleri; makine öğrenimi, yapay zekâ, bilgi sistemleri tasarımı, artırılmış gerçeklik (AR), sanal gerçeklik (VR), veri görselleştirmesi gibi yüksek teknolojiyle birleştiriyor. Dijital arşiv altyapısı konularında çalışma yürüten üniversite laboratuvarlarını odağına alıyor. Kamusal alandaki en geniş kapsamlı açık arşiv olan SALT Araştırma, Türkiye’de dijital arşivciliğin de gelişimine katkı sağlıyor. Digilogue ise SALT Araştırma’nın koleksiyonunun erişimi, sınıflandırılması ve verilerin birbirleriyle olan ilişkilerinin aydınlatılması konusunda destek veriyor. İki kurum, dijital belge ve kaynaklarından yola çıkarak yeni veri işleme, okuma ve değerlendirme konularını araştıran “Üniversite Lab 2020” başlıklı araştırma projesiyle yeni medya konusunda projeler yürüten üniversitelere açık çağrıda bulundu.
Arşivlerin Yüksek Teknoloji ile Buluşması
Sunumlar
UNILAB 2020: Sabancı Üniversitesi
Ekim 2020
Sabancı Üniversitesi – BAVLAB öğrencileri ise SALT Arşiv koleksiyonlarından “kent, toplum ve ekonomi” koleksiyonuna odaklandı. “Girit Belgeleri Projesi” koleksiyonda verinin görselleşmesine odaklandı ve her bir belge için farklı kategoriler (zaman, mekan, kurum, kişi ve topluluk) belirledi. Arşivin, geniş kitleler tarafından kullanılabilmesi için kullanımı kolay bir analitik veri gösterimi arayüzü yapıldı. Osmanlı Devleti’nin son zamanlarında kullanılan farklı dillerin bir arada incelendiği, çok disiplinli ve çok dilli bir çalışma ortaya koydu ve bunu demografi olarak ziyaretçilerine sundu. Verinin görselleşmesi ile gelen güncel bakış açılarını ortaya koydu.
UNILAB 2020: Koç Üniversitesi
Ekim 2020
KARMALAB, 3 farklı arşivin tümünü kapsayan bir taramayla makine öğrenmesi üzerinden olası narrative yolları belirledi. Öncelikli olarak günlük hayata dair ipuçları verecek mektup ve fotoğrafları içeren dokümanlar odak alındı. Koç Üniversitesi öğrencileri (KARMALAB), “Arşiv Projesi”yle kullanıcıların arşivi incelerken heyecan duymasını sağlayacak yeni bir sunum yönetim geliştirmeyi hedefledi. Ziyaretçilerin farklı bir arşiv deneyimine ulaşmasını sağlayan bir ara yüzü ortaya çıkardı. Arşiv üzerinde algoritmik analizler yapan ekip, arşive yeni etiketler etkiledi, kendi hayat ve deneyimleri üzerinden hikayelerini narrativ bir şekilde oluşturmalarını sağladı. Her ziyaretçi, iki arşiv elemanının arasında makine öğrenmesiyle kendi anlatı rotasını çizecek ve AR/VR deneyimi yaşayacak.
Tarihin teknoloji ile yeniden dönüşümüne tanık olun.
Online rezidans formatında yürütülen çalışmalarda; tarihin teknoloji ile yeniden dönüşümü sağlanması amaçlandı. Bu kapsamda Sabancı Üniversitesi ve Koç Üniversitesi; Vasıf Kortun, SALT Araştırma ve Digilogue ekiplerinin mentorluğunda 6 ay boyunca projelerini geliştirip, hayata geçirdi. Sabancı Üniversitesi öğrencileri, ‘Girit Yazıtları Projesi’yle verinin görselleştirilmesini ele aldı. Sadece metin olan bir içeriğin akıllı bir şekilde davranışsal analitik ve görselleşmeye odaklanarak haritalar ve demografiler oluşturuldu. Koç Üniversitesi öğrencileri, belgelerin ikili ilişkilerine değinerek arşivi bir grafik bir dilde analiz etti. Makine öğreniminden yola çıkarak arşive sanatsal bir perspektif kazandıran proje ile arşiv dataları arasındaki gizli kalmış yüzlerce hikayenin gün yüzüne çıkması için adımlar atıldı.
